Ποιόν φασκελώνει ο Δάντης;

     Κάπου εκεί ψιλά στην Ιταλία, βόρια-ανατολικά, υπάρχει μια πόλη με το όνομα Τρέντο. Δεν είναι λίγοι οι ιταλοί που δεν θεωρούν και «100% ιταλούς» τους κατοίκους του Τρέντο, άλλα και της ευρύτερης περιοχής του Τρεντίνο. Συμπεριφορά καθόλου τυχαία, αφού η περιοχή ήταν μέρος της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας και συνδέθηκε με την Ιταλία μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Προσπαθώντας λοιπόν οι ιταλικές κυβερνήσεις να τονώσουν το ιταλικό εθνικό στοιχείο της περιοχής καταφεύγουν σε διάφορες ενέργειες. Μια από αυτές ήταν και το άγαλμα του Δάντη Αλιγκέρι (Dante Alighieri) σε μια από τις κεντρικές πλατιές του Τρέντο Piazza Dante.

     Γιατί του Δάντη; Προφανώς επειδή είναι ένας από τους σημαντικότερους Ιταλούς ποιητές. Θεωρείται ο πιο σημαντικός δημιουργός στην ιταλική ποίηση ενώ το περίφημο έργο του, η Θεία Κωμωδία, εκτιμάται έως σήμερα ως ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Επιπλέον αυτή που ονομάζουμε σήμερα επίσημη ιταλική γλώσσα είναι βασισμένη στην γλώσσα του Δάντη και την γλώσσα που χρησιμοποιούσαν στην Φλωρεντία την περίοδο της Αναγέννησης (αλλά και λίγο νωρίτερα).

Όποιος από εσάς πάει ποτέ στο Τρέντο θα δει λοιπόν μεταξύ άλλων και αυτό το άγαλμα όπου δείχνει τον Δάντη να μουντζώνει!!!

     Η στάση αυτή του Δάντη μου έκανε εντύπωση και αποφάσισα να το ψάξω το θέμα. Θεωρητικά το άγαλμα παρουσιάζει τον Δάντη κράτα το βιβλίο του Θεία Κωμωδία με το ένα χέρι και με το άλλο προσπαθεί να το προστατεύσει. Το βλέμμα του είναι θυμωμένο, αν και ο χαρακτηρισμός ‘ξινισμένο’ ταιριάζει καλύτερα.

     Το άγαλμα τοποθετήθηκε των 19 αιώνα, όταν το Τρέντο άνηκε ακόμα στην Αυστροουγγαρία και ο γλυπτής είναι ο φλωρεντίνος Cesare Zocchi. Όσο αριστεροί και να είναι οι φλωρεντιανοί είναι και εθνικιστές. Θεωρούν τους εαυτούς τους, όχι μόνο πιο «ιταλούς», άλλα ανώτερούς από όλους τους άλλους ιταλούς. Σίγουρα και ο φίλος μας ο γλύπτης ο Cesare δύσκολα θα μπορούσε να ξεφύγει από αυτόν τον αγώνα. Μια απάντηση στο ερώτημα μου θα μπορούσε να είναι ότι ο Δάντης μουντζώνει τους κατοίκους του Τρέντο και τους λέει ότι δεν θα γίνουν ποτέ ιταλοί ή τουλάχιστον ότι δεν θα γίνουν ποτέ τόσο ιταλοί όσο οι φλωρεντιανοί. Σαν να τους λέει «Δεν θα γίνεις ιταλός ποτέ, γερμάνε-γερμάνε!»

Πραγματικά για γέλια, να σκεφτείς ότι η ακροδεξιά Λέγκα του βορά παίρνει πάντα μεγάλα ποσοστά στο Τρέντο αφού το φασιστικό στοιχείο δεν λείπει καθόλου από την περιοχή.

Μην βιαστείς να γελάσεις όμως αναγνώστη μου. Το μνημείο, έκτος από το άγαλμα του Δάντη, περιλαμβάνει και μερικές σκηνές από το έργο του Θεία Κωμωδία.

Για όσους δεν γνωρίζουν το θέμα του έργου είναι το φανταστικό ταξίδι του συγγραφέα στο βασίλειο των νεκρών. Το έργο χωρίζεται σε τρία μέρη: Κόλαση, Καθαρτήριο και Παράδεισος. Στην Κόλαση, η οποία περιγράφεται να έχει κωνοειδή μορφή, ο Δάντης καυτηριάζει όλους τους εγκληματίες και τους πολιτικούς του αντιπάλους εμφανίζοντας τους να βασανίζονται με φρικτό τρόπο. Μεταξύ των ηρώων της Θείας Κωμωδίας υπάρχει και ο Μίνωας, αφού σύμφωνα με τον ελληνική μυθολογία ο βασιλιάς της Κρήτης είναι ο βασικός κριτής στον Άδη και αυτός που λαμβάνει την τελική απόφαση που θα πάει ο καθένας.

Καθώς παρατηρείς το μνημείο από κάτω προς τα πάνω, η πρώτη φιγούρα που συναντάς είναι αυτή του Μίνωα και κάθετε πάνω σε ένα δράκο και να σκέφτεται. Η φιγούρα του Μίνωα βρίσκετε ακριβώς κάτω από το απλωμένο και ανοικτό χέρι του Δάντη. 

Τελικά, τι θέλει να πει ο «ποιητής»; Να μουντζώνει τους έλληνες; Να μουντζώνει τους άρχοντες και του κυβερνήτες της Ελλάδας; Να μουντζώνει τους κριτές; Ή να μουντζώνει έμενα;

Στα μούτρα σου ρε! Καθρεφτάκι...